Thế chấp bìa đỏ vay tiền

Hỏi: Em tên là Vũ, 21 tuổi.Chuyện gia đình em khá rắc rối mong luật sư giúp em. Cách đây vài năm, ba em có thế chấp nhà cho ngân hàng. Khi đó, ba ép mẹ em kí tên để đi vay tiền và số tiền sau đó ông cũng xài hết. Gần đây, mẹ đã đi vay tiền trả ngân hàng và lấy sổ bìa đỏ về mẹ em tự cất giữ. Xong rồi mẹ định bán 1 ít đất để trả số tiền mới vay đưa ngân hàng. Khi đã có người hỏi mua mẹ em đã hỏi ý kiến ba và ông đồng ý bán. Nhưng chưa kịp bán thì cách đây mấy tháng ông nói mẹ đưa sổ bìa đỏ để ông đi chứng giấy tờ gì đó. Mẹ em đưa và ông lại đi mất tăm, hôm nay khi về mẹ hỏi thì ông nói ông cầm rồi. Khó khăn trong nhà từ ông mà ra và hình như ông cũng ko nghĩ cho mẹ con em. Mong luật sư có thể đưa lời khuyên và giúp mẹ con em về mặt pháp luật ạ. Xin chân thành cảm ơn luật sư và em chúc luật sư cùng gia đình năm mới đầy niềm vui và sức khỏe ạ.
Văn phòng Luật sư Tô Đình Huy trả lời:
1/ Về khoản vay ngân hàng có thế chấp sổ đỏ
Sổ đỏ còn gọi là giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Như vậy, việc bố
mẹ bạn vay tiền và dùng sổ bìa đỏ để thế chấp thực chất là thế chấp
quyền sử dụng đất chứ không phải thế chấp nhà như bạn trình bày.
Bố mẹ bạn cùng ký tên trên hợp đồng vay tiền nên đây là khoản nợ chung
mà bố mẹ bạn cùng có nghĩa vụ trả dù sau khi vay chỉ có bố bạn sử dụng
khoản tiền này. Việc trả nợ sẽ dùng tài sản chung của bố mẹ bạn để trả
nợ.
Điều 27 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 quy định về tài sản chung
của vợ chồng như sau:
“1. Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu
nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh và những thu nhập hợp
pháp khác của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản mà vợ chồng
được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và những tài sản khác mà
vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.
Quyền sử dụng đất mà vợ chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung
của vợ chồng. Quyền sử dụng đất mà vợ hoặc chồng có được trước khi kết
hôn, được thừa kế riêng chỉ là tài sản chung khi vợ chồng có thỏa
thuận.
Tài sản chung của vợ chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất.
2. Trong trường hợp tài sản thuộc sở hữu chung của vợ chồng mà pháp
luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu thì trong giấy chứng nhận
quyền sở hữu phải ghi tên của cả vợ chồng.
3. Trong trường hợp không có chứng cứ chứng minh tài sản mà vợ, chồng
đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì tài sản đó là tài
sản chung”.
2/ Khoản tiền mà mẹ bạn vay để trả tiền ngân hàng
Theo quy định tại Điều 25 Luật Hôn nhân và gia đình 2000:
“Vợ hoặc chồng phải chịu trách nhiệm liên đới đối với giao dịch dân sự
hợp pháp do một trong hai người thực hiện nhằm đáp ứng nhu cầu sinh
hoạt thiết yếu của gia đình”.
Nhu cầu thiết yếu của gia đình được hiểu bao gồm các nhu cầu như: ăn,
ở, mặc, chăm sóc sức khỏe cho các thành viên trong gia đình,...
Như vậy trường hợp mẹ bạn vay để trả tiền ngân hàng không phải dùng
cho mục đích sinh hoạt thiết yếu của gia đình. Thêm nữa mẹ bạn tự vay,
sau đó trả tiền ngân hàng và lấy sổ đỏ về cất riêng và bố bạn cũng
không biết về khoản vay đó. Do vậy, đối với khoản tiền mẹ bạn vay để
trả ngân hàng mẹ bạn phải tự chịu trách nhiệm.
3/ Về việc bố bạn thế chấp quyền sử dụng đất.
Theo bạn trình bày thì bố bạn bảo đã đi cầm sổ đỏ. Nếu đúng như bố bạn
nói thì tức là bố bạn đã vay tiền và thế chấp quyền sử dụng đất chứ
không phải cầm cố. Từ việc mẹ bạn có thể tự trả tiền và lấy sổ đỏ từ
ngân hàng về cho thấy quyền sử dụng đất này là tài sản chung của bố mẹ
bạn. Nếu không được sự đồng ý của mẹ bạn, thì việc bố bạn tự ý dùng sổ
đỏ thế chấp là trái quy định tại Khoản 3 Điều 146 Nghị định
181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 Về thi hành Luật đất đai.
“3. Hợp đồng chuyển nhượng, thuê, thuê lại quyền sử dụng đất; hợp đồng
hoặc văn bản tặng cho quyền sử dụng đất; hợp đồng thế chấp, bảo lãnh,
góp vốn bằng quyền sử dụng đất thuộc quyền sử dụng chung của nhóm
người sử dụng đất phải được tất cả các thành viên trong nhóm thống
nhất và ký tên hoặc có văn bản uỷ quyền theo quy định của pháp luật về
dân sự.”
Vì vậy, mẹ bạn có quyền làm đơn yêu cầu tòa án tuyên giao dịch này vô
hiệu. Bố bạn sẽ phải trả tiền và bố mẹ bạn được trả lại sổ đỏ.
4/ Trách nhiệm của bố mẹ bạn đối với khoản vay ngân hàng đã trả
Việc mẹ bạn dùng khoản vay để trả khoản nợ chung thì bố bạn có nghĩa
vụ trả một nửa số tiền cho mẹ bạn bằng tài sản riêng, nếu bố bạn không
có tài sản riêng hoặc không đủ để trả thì dùng tài sản của bố bạn
trong khối tài sản chung với mẹ bạn (1/2 giá trị khối tài sản chung)
để trả. Trong trường hợp của gia đình bạn, sau khi bố mẹ bạn lấy lại
sổ đỏ thì hai người có quyền thỏa thuận bán đất lấy tiền trả khoản mẹ
bạn đã vay.
Để được tư vấn chi tiết hơn, bạn vui lòng liên hệ tổng đài 19006279 để
được luật sư tư vấn.
Trân trọng,