Chia thừa kế là tài sản đã tặng cho

Câu hỏi:
Năm 1954 khi anh của mẹ tôi đi Nam có nhờ mẹ tôi quản lý hộ một ngôi nhà. Năm 1961 Nhà nước thu một phần nhà, mẹ tôi chỉ được công nhận quản lý một phần. Năm 1983 bố tôi mất để lại di chúc chung với mẹ tôi về chia nhà cho các con trong đó có tôi. Năm 1986 mẹ tôi được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu diện tích mà được giao quản lý trước đây. Nhưng lúc này có một số diện tích mà bố mẹ chúng tôi bán khi bố còn sống. Năm 1989 mẹ tôi viết giấy khước từ quyền sở hữu để cho tôi toàn bộ diện tích nhà theo giấy cho phép quản lý của Nhà nước bao gồm cả phần đã bán và phần diện tích tôi xây dựng thêm (được mẹ đồng ý và có giấy phép xây dựng). Giấy này có xác nhận của Uỷ ban nhân dân phường Hàng Bông. Năm 1997 mẹ tôi mất có để lại di chúc về chia tài sản là ngôi nhà cho các con (gồm bảy anh chị em) lập vào năm 1991. Nay các anh chị em của tôi căn cứ vào di chúc này đòi chia thừa kế ngôi nhà tôi đang ở. Hỏi ngôi nhà này có còn là di sản thừa kế của bố mẹ tôi nữa không?
Trả lời:
Vì ngôi nhà là của người bác đi Nam và giao cho mẹ bà quản lý nên đó không phải là tài sản riêng của mẹ bà. Theo chính sách cải tạo nhà đất đối với những người đi Nam thời đó thì mẹ bà chỉ được công nhận là người quản lý hợp pháp theo giấy chứng nhận quyền quản lý của cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp trong đó ghi rõ phần diện tích nhà được phép quản lý.
Theo giấy chứng nhận năm 1961 thì mẹ của bà chỉ có quyền quản lý một phần ngôi nhà còn một phần thì nhà nước đã thu và giao cho người khác quản lý. Cũng theo giấy chứng nhận này thì mẹ của bà chỉ có quyền sử dụng chứ không có quyền định đoạt đối với phần nhà đó. Năm 1983 khi bố của bà mất thì ngôi nhà này cũng không coi là di sản thừa kế vì không phải là tài sản chung của bố mẹ bà theo quy định của Điều 15 Luật hôn nhân và gia đình năm 1959.
Điều 15 Luật hôn nhân và gia đình năm 1959 quy định: “Vợ và chồng đều có quyền sở hữu, hưởng thụ và sử dụng ngang nhau đối với tài sản có trước và sau khi cưới”. 
Đến năm 1989 mẹ của bà mới được Nhà nước cấp giấy công nhận quyền sở hữu đối với phần nhà được giao quyền quản lý năm 1961. Thực ra lúc đó bố mẹ của bà đã chuyển nhượng một số diện tích trước khi được công nhận quyền sở hữu. Lúc này vì bố bà mất nên toàn bộ diện tích này là tài sản của mẹ bà. Năm 1989 mẹ bà đã làm giấy khước từ quyền sở hữu đối với diện tích nhà này cho bà có chứng nhận của Uỷ ban nhân dân phường Hàng Bông. Căn cứ Điều 15 Pháp lệnh nhà ở năm 1991 quy định: “Cá nhân có quyền sở hữu nhà ở được tạo dựng hợp pháp thông qua việc xây dựng, cải tạo, tặng cho”. Như vậy vào thời điểm này mẹ bà có quyền định đoạt phần diện tích còn lại theo giấy công nhận quyền sở hữu của Nhà nước bằng việc cho bà có xác nhận của Uỷ ban nhân dân phường Hàng Bông. Căn cứ dữ kiện bà nêu tại thời điểm này, có một phần nhà do bà tự xây dựng được sự đồng ý của mẹ bà và được phép xây dựng. Nên căn cứ Điều luật nêu trên thì phần xây dựng thêm này là tài sản của bà.
Căn cứ Điều 634 Bộ luật dân sự(1) quy định: “Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình, để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật, hưởng di sản thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật”. Theo bà trình bày thì năm 1991 mẹ bà lại làm di chúc chia cho bảy anh chị em của bà phần diện tích nhà theo giấy công nhận sở hữu cấp năm 1986. Vì lúc này tài sản đã là của bà chứ không còn là của mẹ bà nên phần di chúc định đoạt tài sản này là không hợp pháp. Nay các anh chị em bà khởi kiện đòi chia thừa kế đối với ngôi nhà này là không có căn cứ.
------------------------------------------
(1) Điều 631 Bộ luật dân sự năm 2005.

Bạn muốn tìm hiểu thêm các vấn đề liên quan. Hãy tham khảo các bài viết khác tại website chúng tôi hoặc gọi tổng đài tư vấn 0909 160684 để được luật sư tư vấn trực tiếp.

Gọi 0909160684 hoặc gởi yêu cầu trực tuyến

Chat Facebook
Chat Zalo
0978845617
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây