Tư vấn công chứng di sản

Thứ sáu - 15/08/2025 10:48
Khi một người qua đời, việc định đoạt và phân chia di sản họ để lại là một quá trình quan trọng, nhạy cảm và tiềm ẩn nhiều phức tạp. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về quy trình, cơ sở pháp lý và vai trò của Luật sư trong việc tư vấn công chứng di sản theo quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành.
Tư vấn công chứng di sản
Tư vấn công chứng di sản
Mục lục

1. Khai di sản thừa kế

Việc khai nhận di sản thừa kế chỉ phát sinh sau khi người để lại di sản đã mất và được thực hiện qua hai trường hợp là:

  • Khai nhận di sản thừa kế theo di chúc (người mất có để lại di chúc)
  • Khai nhận di sản thừa kế theo pháp luật (nếu không có di chúc)

Tuy nhiên dù khai nhận di sản thừa kế theo trường hợp nào thì người khai nhận di sản thừa kế cũng phải thực hiện các thủ tục khai nhận di sản thừa kế theo đúng trình tự và thủ tục của pháp luật.

Có thể thấy, công chứng di sản thừa kế là thủ tục nhằm xác nhận tính hợp pháp của việc dịch chuyển tài sản của người đã mất (di sản) cho người được hưởng thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật. Văn bản công chứng là cơ sở pháp lý vững chắc để người thừa kế thực hiện các thủ tục đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng đối với di sản.

2. Các hình thức công chứng di sản thừa kế phổ biến hiện nay

Pháp luật hiện hành quy định hai hình thức chính để người thừa kế xác lập quyền đối với di sản thông qua thủ tục công chứng, tùy thuộc vào số lượng người thừa kế và thỏa thuận giữa họ.

2.1 Văn bản khai nhận di sản thừa kế

Theo quy định tại Điều 58 Luật Công chứng 2014:

"Điều 58. Công chứng văn bản khai nhận di sản

1. Người duy nhất được hưởng di sản theo pháp luật hoặc những người cùng được hưởng di sản theo pháp luật nhưng thỏa thuận không phân chia di sản đó có quyền yêu cầu công chứng văn bản khai nhận di sản.

2. Việc công chứng văn bản khai nhận di sản được thực hiện theo quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 57 của Luật này."

Đây là trường hợp áp dụng khi chỉ có một người được hưởng di sản theo pháp luật hoặc theo di chúc. Ngoài ra, hình thức này cũng được áp dụng khi có nhiều người cùng được hưởng di sản theo pháp luật nhưng họ đồng thuận không phân chia di sản đó mà cùng sở hữu chung.

2.2 Văn bản thoả thuận phân chia di sản thừa kế

Theo quy định tại Điều 57 Luật Công chứng 2014 thì:

"Điều 57. Công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản

1. Những người thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc mà trong di chúc không xác định rõ phần di sản được hưởng của từng người thì có quyền yêu cầu công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản.

Trong văn bản thỏa thuận phân chia di sản, người được hưởng di sản có thể tặng cho toàn bộ hoặc một phần di sản mà mình được hưởng cho người thừa kế khác.

2. Trường hợp di sản là quyền sử dụng đất hoặc tài sản pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu thì trong hồ sơ yêu cầu công chứng phải có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản của người để lại di sản đó.

Trường hợp thừa kế theo pháp luật, thì trong hồ sơ yêu cầu công chứng phải có giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người được hưởng di sản theo quy định của pháp luật về thừa kế. Trường hợp thừa kế theo di chúc, trong hồ sơ yêu cầu công chứng phải có bản sao di chúc..."

Khi có từ hai người thừa kế trở lên và họ đạt được sự đồng thuận về việc phân chia cụ thể phần di sản mà mỗi người sẽ nhận (ví dụ: người A nhận nhà, người B nhận đất), họ sẽ lập Văn bản thỏa thuận phân chia di sản. Trong văn bản này, một người thừa kế cũng có thể tặng cho phần di sản của mình cho một người thừa kế khác.

Lưu ý: Theo Luật Công chứng 2024 sẽ có hiệu lực từ ngày 01/07/2025, các hình thức trên sẽ được thống nhất thành một loại văn bản duy nhất là “Văn bản phân chia di sản” nhằm đơn giản hóa thủ tục.

3. Trình tự, thủ tục yêu cầu công chứng di sản thừa kế

Dù là khai nhận hay thỏa thuận phân chia, quy trình công chứng di sản về cơ bản bao gồm các bước sau:

Bước 1: Nộp hồ sơ

Người yêu cầu công chứng chuẩn bị 01 bộ hồ sơ và nộp tại một tổ chức hành nghề công chứng (Phòng Công chứng hoặc Văn phòng Công chứng) có thẩm quyền.

Hồ sơ cơ bản bao gồm:

+ Phiếu yêu cầu công chứng: Theo mẫu của tổ chức công chứng.

+ Giấy tờ của người để lại di sản:

  • Giấy chứng tử.
  • Giấy tờ nhân thân (CCCD/CMND, Hộ khẩu).
  • Giấy đăng ký kết hôn (nếu có).

+ Giấy tờ của người thừa kế:

  • Giấy tờ nhân thân (CCCD/CMND, Hộ khẩu).
  • Giấy tờ chứng minh quan hệ với người để lại di sản (Giấy khai sinh, Giấy đăng ký kết hôn, bản án/quyết định của Tòa án,...).

+ Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu, quyền sử dụng đối với di sản:

  • Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở (Sổ đỏ, Sổ hồng).
  • Giấy đăng ký xe (Cà vẹt xe).
  • Sổ tiết kiệm,...

+ Di chúc (nếu thừa kế theo di chúc).

+ Văn bản từ chối nhận di sản (nếu có).

Bước 2: Công chứng viên thẩm định hồ sơ và tiến hành niêm yết thụ lý

+ Công chứng viên kiểm tra hồ sơ:

  • Nếu hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, tổ chức công chứng sẽ tiến hành niêm yết công khai việc thụ lý hồ sơ tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã nơi thường trú cuối cùng của người để lại di sản.
  • Nếu không xác định được nơi thường trú, sẽ niêm yết tại nơi có bất động sản.

+ Thời gian niêm yết là 15 ngày.

Bước 3: Lập văn bản khai nhận di sản thừa kế

+ Sau khi hết thời hạn niêm yết mà không có bất kỳ khiếu nại, tố cáo nào, công chứng viên sẽ hẹn những người thừa kế đến trụ sở để ký vào Văn bản khai nhận/thỏa thuận phân chia di sản.

+ Công chứng viên sẽ chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của văn bản.

Bước 4: Nộp lệ phí công chứng

Người yêu cầu công chứng nộp phí theo quy định và nhận lại văn bản đã được công chứng.

4. Vai trò của Luật sư trong Thủ tục công chứng di sản

Trên thực tế, thủ tục công chứng đã được pháp luật quy định nhưng quá trình công chứng có thể phát sinh nhiều vấn đề. Sự tham gia của Luật sư sẽ mang đến nhiều lợi ích như:

+ Tư vấn toàn diện: Luật sư sẽ phân tích tình hình pháp lý của gia đình, xác định đúng hàng thừa kế, di sản hợp pháp và tư vấn hình thức (khai nhận hay phân chia) có lợi nhất.

+ Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, chính xác: Tránh việc đi lại nhiều lần do thiếu sót giấy tờ, đặc biệt là các giấy tờ chứng minh quan hệ nhân thân phức tạp hoặc giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản đã cũ.

+ Soạn thảo văn bản: Giúp soạn thảo Văn bản thỏa thuận phân chia di sản một cách chặt chẽ, rõ ràng, phản ánh đúng ý chí của các bên và phòng ngừa tranh chấp trong tương lai.

+ Hòa giải và đại diện: Trong trường hợp các đồng thừa kế có mâu thuẫn, luật sư đóng vai trò trung gian hòa giải, giúp các bên tìm được tiếng nói chung. Nếu cần, luật sư có thể đại diện theo ủy quyền để thực hiện các thủ tục tại cơ quan công chứng.

+ Giải quyết các vấn đề phát sinh: Hỗ trợ xử lý các tình huống phức tạp như: di sản có yếu tố nước ngoài, người thừa kế ở xa hoặc mất năng lực hành vi dân sự, giấy tờ tài sản bị thất lạc,...

Việc có Luật sư thực hiện thủ tục công chứng di sản không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, công sức mà còn đảm bảo tính hợp pháp trong quá trình nhận di sản thừa kế.

>>Tham khảo thêm: Thủ tục, hồ sơ khai di sản thừa kế tại TP.HCM
>>Tham khảo thêm: Phí công chứng khai di sản thừa kế

5. Dịch vụ tư vấn công chứng di sản thừa kế tại Văn phòng Luật sư Tô Đình Huy

Nội dung tư vấn công chứng di sản thừa kế như sau:

  • Tư vấn xác định thời điểm mở thừa kế;
  • Tư vấn xác định di sản thừa kế;
  • Tư vấn trình tự, thủ tục khai nhận di sản thừa kế;
  • Tư vấn thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế;
  • Tư vấn lập hồ sơ khai nhận, công chứng di sản thừa kế;
  • Tư vấn hồ sơ khai thuế, miễn thuế khi thực hiện công chứng di sản;
  • Tư vấn hồ sơ, thủ tục đăng bộ chuyển quyền sở hữu sau khi công chứng di sản;
  • Tư vấn các vấn đề khác liên quan đến thủ tục khai nhận di sản thừa kế.

Văn phòng luật sư Tô Đình Huy với nhiều năm trong lĩnh vực tư vấn luật và cung cấp dịch vụ về di sản thừa kế uy tín với thủ tục nhanh chóng và chuyên nghiệp nhất. Trong quá trình làm thủ tục khai nhận thừa kế, sang tên chuyển nhượng tài sản thừa kế, tặng cho tài sản thừa kế, giải quyết các tranh chấp thừa kế hay phân chia thừa kế theo pháp luật bạn gặp bất cứ rắc rối nào vui lòng liên hệ với đội ngũ luật sư của chúng tôi để được giải đáp trong thời gian nhanh nhất.

6. Thông tin liên hệ

Nếu Quý khách hàng đang gặp phải vấn đề pháp lý liên quan đến Tư vấn công chứng di sản, đừng ngần ngại, hãy liên hệ với chúng tôi qua Hotline 0909160684 để nhận được sự Tư vấn công chứng di sản và được hỗ trợ kịp thời.

  • Số hotline được Luật sư tiếp nhận và xử lý trên phạm vi toàn quốc.
  • Thời gian làm việc từ 08 giờ sáng đến 21 giờ tối trong khoảng thời gian từ Thứ 2 đến Thứ 7 trong tuần.
  • Ngoài phương thức hỗ trợ qua số hotline cho dịch vụ Giải quyết tranh chấp đất đai tại Tòa án khu vực, chúng tôi còn tư vấn và hỗ trợ trực tiếp và trực tuyến qua Zalo: 0978845617, và Email [info@luatsuhcm.com]

Chúng tôi hiểu rằng, vấn đề pháp lý Tư vấn công chứng di sản có thể ảnh hưởng lớn đến cuộc sống và công việc, thời gian, chi phí của bạn. Hãy để đội ngũ Luật sư của chúng tôi đồng hành và hỗ trợ bạn giải quyết các vấn đề pháp lý một cách hiệu quả và chuyên nghiệp nhất. Chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe, thấu hiểu và đồng hành cùng Quý khách hàng trên mỗi bước đường pháp lý.

Tổng số điểm của bài viết là: 9 trong 2 đánh giá

Xếp hạng: 4.5 - 2 phiếu bầu

Hỏi đáp pháp luật

Chat Facebook
Chat Zalo
0978845617
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây