Tư vấn thủ tục tranh chấp thừa kế tài sản

1. Khi nào phát sinh quyền thừa kế tài sản?

Theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015, việc dịch chuyển tài sản của người đã mất cho người còn sống được thực hiện dưới hai hình thức cơ bản:

- Thừa kế theo di chúc: Đây là hình thức phân chia di sản dựa trên ý chí nguyện vọng của người để lại tài sản. Người lập di chúc có quyền chỉ định người thừa kế, truất quyền thừa kế và phân định phần di sản cho từng người. Điều kiện tiên quyết là bản di chúc phải hợp pháp về cả hình thức và nội dung.

- Thừa kế theo pháp luật: Hình thức này được áp dụng trong trường hợp người chết không để lại di chúc, di chúc không hợp pháp hoặc những người thừa kế theo di chúc chết trước người lập di chúc. Khi đó, di sản sẽ được chia đều cho những người cùng một hàng thừa kế theo thứ tự ưu tiên:

• Hàng thứ nhất: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
• Hàng thứ hai: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
• Hàng thứ ba: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Tranh chấp thừa kế tài sản thuộc thẩm quyền của Toà án nào

- Căn cứ theo khoản 5 Điều 26 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 quy định “Tranh chấp thừa kế tài sản” thuộc thẩm quyền của Tòa án

- Xét về thầm quyền Tòa án theo cấp, căn cứ theo khoản 1 Điều 35, Điều 37 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 thì tranh chấp thừa kế tài sản thuộc thẩm quyền Tòa án cấp huyện, trừ trường hợp có yếu tố nước ngoài hoặc Tòa án cấp tỉnh lấy lên để giải quyết.

⇒ Thẩm quyền cụ thể của Toà án được xác định TAND khu vực là nơi có thẩm quyền giải quyết tranh chấp. Vì Theo quy định từ ngày 01/7/2025 thì thẩm quyền TAND cấp huyện đã không còn, thẩm quyền của cấp huyện đã được chuyển giao cho TAND khu vực và TAND cấp tỉnh để thực hiện tổ chức theo mô hình chính quyền 02 cấp.

- Xét về thẩm quyền Tòa án theo lãnh thổ, tranh chấp có đối tượng là bất động sản thì thẩm quyền thuộc Tòa án nơi có bất động sản, nếu không có bất đông sản thì thẩm quyền thuộc Tòa án nơi bị đơn cư trú hoặc các đương sự có thỏa thuận khác.

3. Quy định về thời hiện khởi kiện tranh chấp di sản thừa kế

Thời hiệu khởi kiện đối với tranh chấp thừa kế tài sản có quy định khá đặc biệt và cụ thể, ở đây Bộ luật tố tụng dân sự chia thời hiệu tranh chấp thừa kế đối với từng loại tài sản:

Điều 623. Thời hiệu thừa kế

1. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản thì di sản được giải quyết như sau:

a) Di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu theo quy định tại Điều 236 của Bộ luật này;

b) Di sản thuộc về Nhà nước, nếu không có người chiếm hữu quy định tại điểm a khoản này.

2. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.

3. Thời hiệu yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là 03 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.

Như vậy, thời hiệu khởi kiện được quy định như sau:

- Đối với động sản: Thời hiệu người người thừa kế yêu cầu chia di sản là 10 năm kể từ thời điểm mở thừa kế.

- Đối với bất động sản: thời hiệu người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm kể từ thời điểm mở thừa kế.

4. Quy trình giải quyết tranh chấp thừa kế tài sản tại Tòa án

Chủ thể có yêu cầu khởi kiện giải quyết tranh chấp thừa kế tài sản cần thực hiện theo quy trình sau:

4.1. Nộp đơn khởi kiện

Việc nộp đơn khởi kiện, người khởi kiện có thể nộp cho Tòa án thông qua các phương thức sau:

- Nộp trực tiếp tại Tòa;

- Gửi đến Tòa án bằng đường bưu điện;

- Gửi trực tuyến bằng hình thức điện tử qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án (nếu có) bằng cách:

● Người khởi kiện phải truy cập vào Cổng thông tin điện tử của Tòa án điền đầy đủ nội dung đơn khởi kiện, ký điện tử và gửi đến Tòa án.

● Tài liệu, chứng cứ gửi kèm theo đơn khởi kiện phải được gửi đến Tòa án qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án.

4.2. Nhận và xử lý đơn khởi kiện

Khi hồ sơ khởi kiện nộp đến Tòa án thì Tòa án qua bộ phận tiếp nhận đơn phải nhận đơn khởi kiện do người khởi kiện nộp trực tiếp tại Tòa án hoặc gửi qua dịch vụ bưu chính và phải ghi vào sổ nhận đơn; trường hợp Tòa án nhận đơn khởi kiện được gửi bằng phương thức gửi trực tuyến thì Tòa án in ra bản giấy và phải ghi vào sổ nhận đơn. Đồng thời, Tòa án có trách nhiệm cấp giấy xác nhận đã nhận đơn cho người khởi kiện:

- Đối với trường hợp nộp trực tiếp: cấp ngay cho người nộp đơn;

- Đối với trường hợp nộp qua bưu điện: trong thời hạn 02 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đơn, Tòa án phải gửi thông báo nhận đơn cho người khởi kiện;

- Đối với trường hợp nộp qua Cổng thông tin điện tử: thông báo ngay việc nhận đơn cho người khởi kiện qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án.

Sau đó, Chánh án Tòa án phân công một Thẩm phán để xem xét đơn khởi kiện. Trong thời hạn 5 ngày việc, kể từ ngày được phân công, Thẩm phán phải xem xét đơn khởi kiện và có một trong các quyết định sau đây:

+ Yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện (theo quy định tại Điều 193 BLTTDS 2015);

+ Tiến hành thủ tục thụ lý vụ án theo thủ tục thông thường hoặc theo thủ tục rút gọn nếu vụ án có đủ điều kiện để giải quyết theo thủ tục rút gọn quy định tại khoản 1 Điều 317 của Bộ luật này;

+ Chuyển đơn khởi kiện cho Tòa án có thẩm quyền và thông báo cho người khởi kiện nếu vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án khác;

+ Trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện nếu vụ việc đó không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án (theo quy định tại Điều 192 BLTTDS 2015).

4.3. Thụ lý vụ án

Nếu không thuộc các trường hợp bị trả lại đơn khởi kiện, hoặc khi tài liệu, đơn khởi kiện đã sửa đổi, bổ sung phù hợp và xét thấy thuộc thẩm quyền của Tòa án thì Thẩm phán phải thông báo ngay cho người khởi kiện biết để họ đến Tòa án làm thủ tục nộp tiền tạm ứng án phí trong trường hợp họ phải nộp tiền tạm ứng án phí.

Thẩm phán thụ lý vụ án khi người khởi kiện nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí. Trường hợp người khởi kiện được miễn hoặc không phải nộp tiền tạm ứng án phí thì Thẩm phán phải thụ lý vụ án khi nhận được đơn khởi kiện và tài liệu, chứng cứ kèm theo.

Sau khi vụ án được thụ lý, Thẩm phán được phân công giải quyết vụ án sẽ tiến hành thực hiện nhiệm vụ của mình. Bên cạnh đó, các chủ thể có liên quan như bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan cũng sẽ có những quyền tương ứng theo quy định của pháp luật (ví dụ: bị đơn có quyền phản tố theo Điều 200 BLTTDS 2015)

4.4. Tiến hành hòa giải

Nguyên tắc tiến hành hòa giải thực hiện theo Điều 205 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, theo đó:

- Trong thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm vụ án, Tòa án tiến hành hòa giải để các đương sự thỏa thuận với nhau về việc giải quyết vụ án, trừ những vụ án không được hòa giải hoặc không tiến hành hòa giải được quy định tại Điều 206 và Điều 207 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 hoặc vụ án được giải quyết theo thủ tục rút gọn.

- Việc hòa giải được tiến hành theo các nguyên tắc sau đây:

+ Tôn trọng sự tự nguyện thỏa thuận của các đương sự, không được dùng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực, bắt buộc các đương sự phải thỏa thuận không phù hợp với ý chí của mình;

+ Nội dung thỏa thuận giữa các đương sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.

4.5. Chuẩn bị xét xử

Trong vòng 01 tháng để chuẩn bị xét đơn yêu cầu, Tòa án yêu cầu bổ sung tài liệu, chứng cứ, ra các quyết định đình chỉ xét đơn, trưng cầu giám định, định giá tài sản, mở phiên tòa giải quyết việc dân sự… Nếu chưa có kết quả giám định, định giá tài sản thì có thể kéo dài thời gian chuẩn bị xét đơn yêu cầu nhưng không vượt quá 01 tháng.

4.6. Đưa vụ án ra xét xử ở phiên tòa sơ thẩm

Điều 222 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định phiên tòa sơ thẩm phải được tiến hành đúng thời gian, địa điểm đã được ghi trong quyết định đưa vụ án ra xét xử hoặc trong giấy báo mở lại phiên tòa trong trường hợp phải hoãn phiên tòa.

Trên đây là sơ lược những thủ tục trước khi tiến hành xét xử sơ thẩm, ngoài ra khi thực hiện khởi kiện, người khởi kiện còn phải trải qua và thực hiện rất nhiều công việc trong và sau quá trình xét xử sơ thẩm.

5. Văn phòng Luật sư Tô Đình Huy tư vấn thủ tục tranh chấp thừa kế tài sản

Văn phòng Luật sư Tô Đình Huy cung cấp dịch vụ Tư vấn thủ tục tranh chấp thừa kế tài sản theo quy định hiện hành, bao gồm:

- Đánh giá tính hợp pháp của di chúc: Phân tích hình thức và nội dung di chúc để xác định xem di chúc có vô hiệu toàn bộ hay một phần không.

- Xác định di sản thừa kế: Phân tách rõ ràng đâu là tài sản riêng của người mất, đâu là tài sản chung vợ chồng hoặc hộ gia đình để xác định chính xác khối tài sản được phép chia.

- Xác định hàng thừa kế và diện thừa kế: Chỉ ra ai được hưởng, ai bị truất quyền, và ai được hưởng thừa kế thế vị.

- Soạn thảo Văn bản thỏa thuận phân chia di sản: Dùng trong trường hợp các bên đồng thuận, đảm bảo văn bản đủ điều kiện để công chứng.

- Soạn thảo Đơn khởi kiện: Viết đơn yêu cầu Tòa án chia thừa kế hoặc tuyên bố di chúc vô hiệu.

- Đại diện tham gia tố tụng tại Tòa án: Tham gia các phiên họp kiểm tra việc giao nộp chứng cứ, phiên hòa giải và phiên tòa xét xử (sơ thẩm, phúc thẩm).

- Thực hiện các công việc hỗ trợ: (1)Thực hiện thủ tục sang tên (Đăng ký biến động) là Hỗ trợ nộp hồ sơ sang tên Sổ đỏ, chuyển quyền sở hữu xe, cổ phần sang tên khách hàng; (2) Thực hiện nghĩa vụ thuế: Kê khai và nộp thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ cho khách hàng.

Đừng để sự thiếu hụt thông tin pháp lý làm ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của bạn hoặc khiến mâu thuẫn gia đình trở nên trầm trọng hơn. Hãy liên hệ ngay với Văn phòng luật sư Tô Đình Huy để được thẩm định hồ sơ và nhận tư vấn phương án xử lý tối ưu nhất ngay từ hôm nay. Chúng tôi sẵn sàng lắng nghe và bảo vệ bạn bằng sự tận tâm và chuyên môn vững vàng nhất. Với sự hiểu biết pháp luật và kinh nghiệm trong vấn đề tranh chấp thừa kế di sản, chúng tôi hy vọng đem đến cho khách hàng sự hài lòng.

>> Tham khảo bài viết: Thuê luật sư giải quyết tranh chấp thừa kế là nhà đất

6. Thông tin liên hệ

Nếu Quý khách hàng đang gặp phải vấn đề pháp lý liên quan đến tư vấn giải quyết tranh chấp thừa kế tài sản, đừng ngần ngại, hãy liên hệ với chúng tôi qua Hotline: 0909160684 LS. Phụng, 0978845617 LS. Huy để nhận được sự tư vấn giải quyết tranh chấp thừa kế tài sản nhanh nhất, với mức phí phù hợp nhất và được hỗ trợ kịp thời.

Số hotline được Luật sư tiếp nhận và xử lý trên phạm vi toàn quốc.

Thời gian làm việc từ 08 giờ sáng đến 21 giờ tối trong khoảng thời gian từ Thứ 2 đến Thứ 7 trong tuần.

Ngoài phương thức hỗ trợ qua số hotline cho dịch vụ tư vấn giải quyết tranh chấp thừa kế tài sản, chúng tôi còn tư vấn và hỗ trợ trực tiếp và trực tuyến qua Zalo: 0909160684 LS. Phụng, 0978845617 LS. Huy, và Email: info@luatsuhcm.com.